Kategori: Makaleler

Nevşehir Kaç Tane İlçesi Var? Toplumsal Yapı Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Bir Sosyoloğun Gözünden: Toplumun İzleri Toplumları anlamak, her bir bireyin kimlikleri ve yerel kültürler arasında kurduğu etkileşimleri incelemek gibidir. Herkesin birbirine bağlandığı, toplumsal normların, değerlerin ve ritüellerin ortak bir dilde buluştuğu karmaşık bir ağdır. Ancak bu ağ, çoğu zaman göründüğünden çok daha derindir. Bireylerin sosyal rollerine ve bu rollerin toplumsal yapılarla nasıl şekillendiğine odaklanmak, toplumu daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Nevşehir’in çeşitli ilçeleri, bu yapıları incelemek için iyi bir başlangıç noktasıdır. Bu yazıda, Nevşehir’in ilçelerini sosyolojik bir bakış açısıyla ele alacak, erkeklerin ve kadınların toplumsal işlevlere ve ilişkisel bağlara…

Ne Demek Geyik Muhabbeti? Geçmişin İzlerinden Günümüze Bir Tarihçinin Samimi Girişi: Geçmişi Anlamak ve Bugüne Bağ Kurmak Tarih, bazen en basit görünen bir kelimenin bile arkasında derin ve anlam yüklü bir hikaye barındırdığını gösterir. “Geyik muhabbeti” deyimi, belki de çoğumuzun dilinden düşürmediği, günümüzde hafifçe gülerek kullanılan bir tabir. Ancak bu deyimin kökenine inmek, geçmişin izlerini günümüzle buluşturmak, insan davranışlarını ve toplumsal yapıyı anlamak açısından oldukça öğreticidir. Tarihçi olarak, geçmişin bu tür deyimlerde nasıl şekillendiğini, toplumsal dönüşümlerin ve kırılma noktalarının dilimize nasıl yansıdığını incelemek, hem bireysel hem de toplumsal anlamda bizlere ışık tutar. Peki, “geyik muhabbeti” nedir? Ve nasıl bir dilsel…

Mezarda Define Olduğu Nasıl Anlaşılır? Antropolojik Bir Yolculuk: Ölüm, Kültür ve Gizli Anlamlar Kültürlerin çeşitliliği insanın en büyüleyici mirasıdır. Her toplumun yaşamı, ölümü ve sonsuzluğu yorumlama biçimi farklıdır. Bir antropolog olarak mezarların yalnızca ölümün değil, yaşamın da sembolü olduğunu düşünürüm. Çünkü her mezar, ardında bir hikâye, bir inanç ve bir kimlik taşır. Peki, insanlar neden mezarların altında bir define arar? Ve mezarda define olduğu nasıl anlaşılır? Bu sorunun cevabı, aslında insanın ölüme, mirasa ve kutsala yüklediği anlamlarda gizlidir. — Mezarlar: Toplumların Aynası ve Sembolik Haritaları Bir mezar, yalnızca bir bedenin değil, bir kültürün izlerini taşır. Antropolojiye göre mezarlar, toplumların ölüm…

Güç, Görüş ve Gerçeklik: Mercek Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli? Bir siyaset bilimci olarak yıllardır şunu gözlemledim: İnsan, dünyayı yalnızca gözleriyle değil, sahip olduğu ideolojik merceklerle görür. Göz merceği takmak tıbbi bir işlem olabilir ama siyaset bilimi açısından bu, bireyin ve toplumun “görme biçimini” yeniden yapılandırma sürecine benzer. Görme netleşir, fakat beraberinde bir sorumluluk da gelir: Artık “ne gördüğümüzün” ve “nasıl gördüğümüzün” farkında olmalıyız. Güç ilişkileri, iktidar yapıları, toplumsal kurumlar ve vatandaşlık bilinci, hepsi bu yeni görme biçiminden etkilenir. Peki, mercek takıldıktan sonra nelere dikkat edilmelidir? Bu soruyu yalnızca tıbbi değil, aynı zamanda politik bir metafor olarak düşünelim. İktidarın Merceği:…

Gözyaşının Kaynağı: Gözyaşı Bezi Ne Demek? Bir psikolog olarak, insanın duygusal anatomisini anlamaya çalışırken bazen en basit biyolojik detaylarda bile büyük anlamlar bulurum. Gözden akan bir damla, yalnızca bir sıvı değildir; bir duygunun, bir düşüncenin, hatta bir hatıranın biçim değiştirmiş hâlidir. Gözyaşı bezi denilen küçük bir yapı, işte bu büyük duygusal evrenin görünmeyen kalbidir. Ama ben bu yazıda onu yalnızca fizyolojik bir yapı olarak değil, insan ruhunun “duygusal boşalım merkezi” olarak incelemek istiyorum. Çünkü bazen ağlamak, sadece gözle değil, zihinle ve kalple gerçekleşir. Gözyaşı Bezinin Anatomisi: Görünmeyen Bir Duygu Fabrikası Tıbben bakıldığında gözyaşı bezi, gözün üst dış kısmında yer alan,…

Gelir Kapitalizasyonu: Paranın Çocukluk Arkadaşıyla Buluşması! Şimdi dürüst olalım… Para konuşmayı kim sevmez ki? Özellikle de bir fincan kahveyle birlikte, “Bu yatırımı nasıl daha verimli hale getiririm?” diye düşünürken kulağa pek romantik gelmese de kulağa son derece stratejik geliyor, değil mi? İşte bugün o stratejik sesin peşine düşüyoruz ve “gelir kapitalizasyonu” denen finans dünyasının cilalı kelimesini, hepimizin anlayacağı ve hatta güleceği bir dille konuşuyoruz. Hazır olun, çünkü bu yazı sadece cüzdanınızı değil, zihninizi de doyuracak. “Gelir Kapitalizasyonu” Ne Ola ki? Önce işin özünü bir çözümleyelim: Gelir kapitalizasyonu, bir yatırımın ya da varlığın gelecekte sağlayacağı gelirlerin bugünkü değerini hesaplama yöntemidir. Daha…

Göz Tembelliği ve Ekonomik Kararların Görünmeyen Bedeli Bir ekonomist olarak, her gün sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları dengelemeye çalışan bireylerin ve toplumların davranışlarını incelerim. Bu perspektiften bakıldığında, göz tembelliği yalnızca bir tıbbi mesele değil; zaman, maliyet ve karar verme süreçleriyle derinden ilişkili bir ekonomik olgudur. Çünkü her tedavi, her gecikme ve her ihmal, aslında bir “fırsat maliyeti” taşır. Göz tembelliği kaç yaşından sonra tedavi edilemez sorusu da tam olarak bu ekonomik dengeyi anlamamızı sağlar: Zaman geçtikçe tedavi maliyeti artar, verim azalır, refah kaybı büyür. Kaynakların Sınırlılığı: Erken Müdahalenin Ekonomisi Ekonomide en temel gerçek, kaynakların sınırlı oluşudur. İnsan bedeni de bu gerçeğin…

Ayfer Tunç’a Nereden Başlanır? Tartışmayı Açıyorum: “Yeşil Peri Gecesi”nden! Sert konuşacağım: Ayfer Tunç’a başlamak için doğru kapı “Yeşil Peri Gecesi”. Okurla arasına mesafe koymayan, sınıf ve cinsiyet gerilimlerini sahici bir sertlikle işleyen, ritmi hiç düşmeyen bir anlatı arıyorsanız, başka kitabın etrafında dolanmaya gerek yok. Evet, “Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi” daha büyük, daha iddialı; “Osman” güncel dertlere daha yakın; “Aziz Bey Hadisesi” daha rafine. Ama başlangıçta aranması gereken şey hem estetik sertlik hem de okurla hızlı bir elektrik. O elektriği ilk ve en net veren, “Yeşil Peri Gecesi”. Bu öneri tartışmalı mı? Elbette. Tartışalım. Neden “Yeşil Peri…

Grimm Hangi Platformda Var? Toplumsal Bir Yansıma Olarak Dijital İzler Bir Sosyoloğun Samimi Girişi: Ekranın Ardındaki Toplum Toplumsal yapıların bireylerle nasıl etkileşime girdiğini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bazen bir dizinin izlenme biçimi bile toplumun ruh halini ele verir. “Grimm” gibi bir dizi —fantastik unsurların, gizemin ve insan doğasının karanlık tarafının harmanlandığı bir yapım— yalnızca bir eğlence ürünü değildir. O, modern toplumun bilinçaltını yansıtan bir aynadır. “Grimm hangi platformda var?” sorusu bu anlamda sadece teknik bir merak değil; izleme alışkanlıklarımız, kültürel tercihlerimiz ve kimlik inşalarımız hakkında da çok şey söyler. Grimm dizisinin izlenebileceği platformları ararken, aslında toplumun kendi kültürel platformlarını…

Gelenek ve Görenek Nedir? 5 Örnek Üzerinden Toplumsal Hafızanın İzinde Bir tarihçi olarak her defasında geçmişin derinliklerine indiğimde beni en çok etkileyen şey, insanların yüzyıllar boyunca nasıl benzer duygularla yaşadıklarıdır. Coğrafyalar değişmiş, devletler yıkılmış, teknoloji çağ atlamış ama insanın aidiyet ihtiyacı hiç değişmemiştir. İşte bu aidiyetin en güçlü ifadesi, gelenek ve göreneklerdir. Çünkü onlar, sadece bir toplumun davranış kalıpları değil; aynı zamanda kimliğinin, belleğinin ve ortak ruhunun yansımalarıdır. Gelenek ve Görenek Kavramlarının Tarihsel Kökleri Gelenek, bir toplumda nesilden nesile aktarılan, köklü alışkanlık ve inançlardır. Görenek ise bu geleneklerin günlük yaşamda somut biçimde uygulanması, yani davranışa dönüşmüş halidir. Başka bir deyişle…